زنگین یول زنگین یول | چاغداش شعر و ادبیات سایتی
حیدربابانین یارانما و دیللره دۆشمه ندنی
«آذربایجانێ یۆز ایل سۇسدۇردۇق» ادعّاسیندا اوْلانلارێن بۇ قانلێ رؤیاسێ یوْزۇلمادێ
شهریار ایلک شعرینی تورکجه سؤیله‌میشدی آما دوققوز یاشیندان باشلایاراق اوتوز ایلدن آرتیق یالنیز فارسجا شعر یازدی. بیلگیلره گؤره، شهریار تهراندا یاشادیغی ایللرده آذربایجان و تورکجه‌دن تمامیله قوپور آما ۱۳۲۶دا تهرانا کؤچن آناسی اونو تکرار تورکلشدیریر. بعضی‌لرینه گؤره، شهریارین آناسی اوغلونا «شعرلرینی آنان باشادوشن بیر دیلده دئه» دئییب شهریارین تورکجه شعر یازماسینا سبب اولموشدور. بو سؤز دوغرو نظره گلمیر چونکو شهریارین آناسی ساوادلی و کماللی بیر قادین اولاراق تورکجه، فارسجادان باشقا فرانسیزجانی دا یاخشی بیلیردی.
بیلدیگیمیز کیمی او سفردن بیر ایل اؤنجه، شهریارین اوشاقلیق دوستلاری آذربایجان دموکرات فرقه‌سینه قاتیلیب فرقه ییخیلاندان سونرا بعضاً جلادلار الینده اؤلموشدولر. اونون اوشاقلیق دوستو، قوهومو و چوخ سئودیگی ابولفضل حسینی (خانلار) اوتایا قاچمیشدی و شهریارین آناسی، هرندن خبرسیز یاشایان اوغلونا بونلاری نقل ائتدی. بو واقعیتین ایزینی «اؤلکه‌میزده کیم قیریلدی کیم قالدی» کیمی مصراعلاردا گؤرمک اولور و بو اولایلاری ائشیدن شهریار قلم گؤتورب هامیدان آرتیق سئودیگی دوستو خانلار حاققیندا بئله یازیر:
گئدنلردن دئدیک، یاندیق یاخیلدیق
دئدیک: نئجه دورموشودوق ییخیلدیق
سیخینتی‌لار چکدیک یامان سیخیلدیق
دئدیک آمما «خانلار» غمی یئکه ایدی
سندن ساری اورکلر بیر تیکه ایدی.
یامان گونلر گئچیب- گئدیب ایتندی
بیر یاخشیلیق مورادینا یئتندی
اوتای- بوتای فرقی یوخدو وطندی
اورا بیزیم قیزیل کعبه، باکی‌دی…
بئله‌لیکله او اؤلمز شاعر، آذربایجانین قانلی قیامیندان ائتکیله‌نرک ۱۳۲۷جی ایلده حیدربابانی سؤیله‌ییر آما شاه رژیمینی حساس ائتمه‌سین دئیه اونون یارانما ندنینی گیزله‌درک «آنامین ایسته‌یی اساسدا یازمیشام» دئییر.
حیدربابا منظومه‌سی قیسا بیر زاماندا، خالق طرفیندن سئویله‌رک اوخونوب ازبرلنمیش و آذربایجان شعرینده یئنی بیر دؤنم باشلاتدی. پروفسور محمدعلی فرزانه او استقبالین ندنینی بئله آچیقلاییر:
«گونئی آذربایجاندا یارانان ملّی-دموکراتیک حرکات یالنیز بیر ایل دوام ائتدی. خلقین اؤز ملّی-مدنی وارلیغینا گؤونمه‌سی و آنا دیلینده یازیب اوخوماسی دونیا سیاستینی اؤز ایستکلری یؤنده یورودنلرین قارشیسیندا قوربان کسیلدی. اؤلکه بیر داها زندانلار، اعداملار، سۆرگۆنلر دیارینا چئوریلدی. قلملر سێندێریلدی، کتابلار یاندیریلدی، ملّی تئاتر قاپاندی، ملّی ارکستر سوسدو.
لیکن «آذربایجانی یوز ایل سوسدوردوق» ادعّاسیندا اولانلارین بو قانلی رؤیاسی یوزولمادی. گؤزله‌نیلمه‌دن بیر معجزه باش وئردی. بو معجزه شهریارین حیدربابایا سلام منظومه‌سی‌نین میدانا چیخماسی و هر طرفده دیله-دیشه دوشمه‌سی ایدی. حیدربابانین بئله بیر آغیر شرایطده سسلنمه‌سی بوتون اورگی دردلی آذربایجانلی‌لارا بیر امید دایاغی و روح یوکسکلیگی باشلانیشی‌ایدی. تهراندا تبعید حالیندا یاشایان آذربایجان آیدینلاری طرفیندن «حیدربابا درنگی» تشکیل ائدیلدی و تبریزده یئنی نسل اؤز ملّی- مدنی وارلیغی باره‌ده دۆشۆنمگه باشلادی.»
قایناق : سانجاق درگی سی
